Pagkapaspas. Tulin kaayo. Daling matapos. Sa pagkakalit mahanaw. Kauban sa walay pasensya sa kahinay ug dili makahuwat sa kadugay mao sab ang dili maapas nga pagbag-o ug ang dili matagna nga pagkambyo.
Anaa ang di-masabtang kabaliktaran ni ang di-maguhit nga utlanan. Bisan pa gani sa pagsaysay namahimong sukdanan ang dili klaro. Hanap. Mas exciting matud pa ang dili sigurado. “The purpose of narrative is to present us with complexity and ambiguity,” ingon ni Scott Turrow.
Kabaliskaran. Mahimuot ang nakasabot.
Nagbitay ang usa ka manok sa bandang lubot sa habal-habal. Gihigot. Pero wala baya nangluspad ang mga tiil ni magpula ang hitsura bisag gibaliktad kini siya. Miingon tong tagabukid na “culled chicken” na siya. Nangutana ko sa akong iyaan, “asa diay na dal-on?” Tubag niya, “didto sa bukid ihawon.” Matud pa niya lahi na gayod karon. Ang manok nga nitib nga gikan sa bukid dad-on sa lungsod kay ibaligya, unya ang halin ipalit ug “cull” , dal-on sab ug bukid aron sabwan o di kaha iparis sa tanduay dayong sumsuman. Mao tingali ng giingong laing ekspresyon sa "exchange of 'economic' goods."
Adunay batang nag-ingon, “dirty ang ilang kan-on.” Tingali kay dinorado ug matud pa chemical-free busa “organiko.” Adto kag palengke pagkamahal pod sa presyo. Masabtan ug gani, matud pa sa uban, “makatarunganon” lang. Tungod kay gihaguan sa mag-uuma ug busa siya ang angay nga modetermina sa presyo sa iyang produkto human maapil sa kwentada ang hago ug kaantigo. Apan subo lang usahay pamalandungon kay bisan ang kabus dili man makapalit nianang bugasa kay mahal man ang kinilo, kadto man hinoong mga adunahan nga ang negosyo pamaligya’g herbicide, insecticide nga makapatay, makahata’g sakit, makadaot sa kinaiyahan, mananap ug tawo. Ing-ani ba ang dagan sa kinabuhi? Nga maghago ang saop aron molahutay ang mananakop?
“Arawan.” Daghang mangingisda nga imong madungog nga magkanayo’g “bukol.” Buot ipasabot walay kuha. Walay abot. Sa higayong nasinati niya ang “wala,” takna sab na sa pipila nga “magka-anaa.” Motaas ang listahan sa interes, moburot ang panudlan sa tigpatigayon nga kapital-laway. Tungod kay hunuson man sa kapitalista ang tanang hinaguan niya, kung duna may mabilin – kadto ra gyong ipanud-an inig kaon nila. Nahimo pa gyong kataw-anan kini nga kahimtang. Aduna koy naadtuan nga katilingban. Mananagat ang kasagaran. Apan matud pa, makapalit lang sila ug isda human mahatud una sa fishport. Kay didto klasipayon, kilohon. Dayon kobrahon sa laing kapitalista ug sa taas na nga presyo ibaligya sa ila. Lahi ra gayod sa buot ipasabot ni Juan Bautista, "He must increase, I must decrease" (John 3:30).
Namahimo bayang ekspresyon ang “gigisa sa kaugalingong mantika.” Namahimong kalakaran ug daw bastang namahimong pamaaging “normal.” Gikan sa hisgutanang “plan” aron maka-avail ug lungon, anaa ang arawan ug nagkadaiyang investment scam hangtud matud pa sa mga isyung pasangil nga bisag dili Covid ideklarang Covid aron, sigon sa sumbong ug hungihong, makasapi apil ang balay-tambalanan. Manghupaw ka na lamang. Mag-apas sa gininhawa.
Kabaliskaran. Naunsa na man ang kalibutan? Sa “Mga Balak ni Maria” mabasahan,
“Naunsa na man karon ang kalibutan
Ang mga utangan mao na man maoy isugan.
Maayo lang mohangyo ang mga kanahan
Unya inig kahuman nila makuha ang tanan
Ilaha na dayon kang likay likayan ug yam-iran...
Inig panilngan igo ra ka ingnan nga paghulat lang
Kay wala pa ko napadalhan ug narelesan
Unya kanus-a pa man?
Inig tapos na sa kalibutan?”