Pamalandong: Crisis or Decadence (Pulitika Panahon sa Pandemya - Ikaduhang Bahin)

Kung basahon ang pipila ka mga artikulo ug analysis kabahin sa epekto sa pandemya, makita nga usa sa gibag-o niini mao ang mga pamaagi sa pagpatuman sa buluhatong piniliay.

Halimbawa na lang ang dili lang dugay’ng gipahigayon nga eleksyon sa Amerika. Sa artikulong gisuwat ni Steve Baragona, nalista ang pito ka pamaagi kung unsa ang epekto sa Covid 19 ug kung giunsa pagbag-o niini ang pulitika: top issue, shrunken conventions, canceled campaigning, virtual fundraising, get-out-the-vote drives, voter registration ug vote by mail.

Ginaingon nga alang sa mga botante ang Covid 19 nakapabag-o kung unsa gayod ang piniliay.

Isip usa ka panghitabo ug isyu, nahimong dayag ngadto sa mga botante kung unsa nga klase sa lider ang ilang gipili o magpapili sigon sa tubag ug diskarte niini sa hisgutanang Covid 19.

Unsa nga mga pamalaod ug palisiya ang gipanday, giunsa pagbalanse ang health security ug ekonomiya, unsa nga isyu ang gihatagan ug gimbug-aton panahon sa pandemya sigon sa alokasyon sa budget - edukasyon, military, agrikultura, maayong panglawas o ang umaabot nga piniliay?

Labot niini mao sab ang “transparency” sa mga transaksyong gipahigayon sulod sa nasud ug sa gawas niini apil na ang tinuod nga kahimtang ug numero sa mga naigo ug namatay tungod sa virus ug ang pagpatuman sa vaccination program.

Dili usab hikalimtan kung unsa nga lente o perspektibo ang gigamit sa pagbasa sa isyung Covid: health o medical isyu ba kini, pulitikanhon, ekonomikanhon o purong isyung militar lang ba ni? Unsa man sab ang tubag sa mga reklamong adunay kalabutan sa pagpangabuso sa tawhanong katungod?

Igo bang “justification” o pangatarungan ang pagguba og pagbungkad sa kabukiran, sa kinaiyahan ug pagpatibulaag sa mga nanagpuyo sa ngalan sa di-malahutayong kalambuan ug aron anaay ikabayad sa utang?

Kita nahisayod nga ang tanan adunay kalambigitan. Ang tanang aspeto sa kinabuhi nanaglambigit. Dili lamang lantawong relasyon tali sa tawo ug tawo, nasud ngadto sa ubang nasud, kon dili lantawon apil ang kalambigitan sa kinaiyahan. Gani man bisan si Santo Papa Francisco nag-ingon, “No one is saved alone.”

Kagahapon aduna koy nabasahang gisuwat nga pamalandong sa usa ka philosopher nga si Jean-Luc Marion. Matud pa niya, “when the political power appears as an impotent fraud and it can’t help but tell people that this is so by making them pay the ever greater price of its failure, then we are dealing no longer with a crisis but with decadence.”

Tuod man ang eleksyon pwedeng sabton nga krisis nga nagmabdos ug oportunidad o mamahimo sab taknang lantawon nga nagpadulong ta's pantyon.