Kon maminaw ka sa radyo, magbasa sa dyaryo ug magtan-aw sa mga gipangpost sa facebook, maglibog ka kon hain bay tinuod ilabi na kon lantawon ang nagkadaiyang deklarasyon o mga pahibalo.
Adunay pipila nga nagatanyag nga ang ilang datos maoy tinuod kay tungod matud pa nagasalamin sa unsay anaa sa ubos ug maoy pulso sa kadaghanan sigon sa resulta sa survey ug siyentipikong pagtaho ug pag-analisa.
Anaa sab pipila nga ang gibasehan sa “kamatuoran” sa deklarasyon mao nga kuno ang pagkaanaa nila sa “gahum,” nan aduna sila’y “access” sa tanang matang sa impormasyon. Sila ang mas katuhoan kay anaa kanila ang mas dakong picture sa tinuod nga sitwasyon. Apan ang pangutana mao nga: ang nabatunan bang impormasyon dili “filtered” o tinuis nga sugilanon?
Sigon sa sumbong sa uban, ang basehan sa tinuod nga larawan sa kahimtang magagikan niadtong minglubog gayod sa katilingban ug ang gipanday'ng estorya hinulma sa kasinatian sa naapektuhan.
Sa akong pakighinabi sa uban, akong nahisayran nga alang kanila mahimo lamang kana nga kamatuoran kon ang gihisgutan adunay praktikal nga kalambigitan sa kahimtang ug makaluwas kini sa kalisod sa katawhan. Unsa man daw pulos sa sige ug estorya nga sa kaulahian wala may mabatunang “ginansiya.”
Pipila ka hut-ong kumbinsido nga ang basehan sa pagkatinuod mao ang kon unsa ang opinyon sa kadaghanan. Kung ikaw ra nag-inusara, ingon pa daw “tingog ka sa kamingawan.” Hain ang banha, tua ang pagmaya. Busa ming-uso sab ang “trial by publicity.” Bantay ka kay mahimong ma-bully o ibash ka, dugangan pa sa “padihot’ sa troll armies ug makinarya sa social media.
Niining nangtumaw nga nagkadaiyang “basehanan” sa kamatuoran, nganong daw nagka-awp-awp ang tingog nga naggikan sa Balaang Kasulatan: “Ako ang Kamatuoran?” Sa kadaghang nangtumaw nga sugilanon ug larawan, nalumsan ba ang estorya sa tinuod nga Gugma?
Naa koy nabasahan nga nagkanayon nga siya kuno magpapili ug balik dili tungod sa “ambisyon,” kondili sa ngalan sa gugma. Unsa kaha ni nga gugma?
Makalibog. Makapanghupaw ka.
Ingon pa’s kanta sa Foreigner,
I've gotta take a little time
A little time to think things over
I better read between the lines
In case I need it when I'm older
This mountain, I must climb
Feels like a world upon my shoulders
Through the clouds, I see love shine
Keeps me warm as life grows colder
In my life, there's been heartache and pain
I don't know if I can face it again
Can't stop now, I've traveled so far
To change this lonely life...
